مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو)مدیریت کلاس
2 - 1مقدمه :
توانايي اداره کلاس و ايجاد رفتار مطلوب در دانشآموزان ، بخشي مهم از کار معلم در کلاس و زمينه مناسب براي يادگيري است . به نظرمي رسد معلم براي اداره مطلوب کلاس به دو مهارت نياز دارد :
1 - برقراري ارتباط موثر و مثبت با دانشآموزان
2 - مديريت کلاس
اين دو مهارت باعث تسهيل امر آموزش و کاهش رفتارهاي نامطلوب در دانشآموزان ميشود . جو کلاس در هرشرايط بر نگرش دانشآموزان نسبت به مدرسه ، مطالعه ، تحصيل و حتي خود پنداري آنان تاثير ميگذارد ( کديور ، 1382 ، 227 ).
ارتباط مناسب ميان معلم و دانشآموز ، اغلب محور اثر بخشي معلم است . ارتباط مفيد مستلزم آن است که معلمان از شناخت لازم وجامع هم نسبت به موضوع درسي وهم نسبت به دانشآموزان خويش برخوردار باشند ، چنين امري برايجاد يک پل ارتباطي بين دانشآموزان و موضوع درسي کمک ميكند ، معلمان را نيز قادر ميسازد که موضوع درسي را به شاگردان خويش تفهيم کنند . برعکس ارتباط سطحي و ضعيف ميان معلم و دانشآموز موجب ميشود که حتي يادگيري مطالب ساده نيز ميسرنباشد . بنابراين روابط مبتني بر محبت ، احترام و باور متقابل ميان معلم و دانشآموز ميتواند بر ميزان انگيزه دانشآموز تاثير گذارد .
مديريت کلاس درس به مفهوم ايجاد شرايط لازم براي تحقق يادگيري است و بر اين اساس ميتوان گفت که مهارتهاي مديريت کلاس زير بناي کل موفقيت درتدريس است . اين امر در کلاسهاي درس مدارس ايران که مملو از دانشآموزان است ، ازاهميت خاصي برخوردار است . براي اعمال مديريت بر کلاس درس و ايجاد شرايط بهينه براي يادگيري ، خود معلم بايد فردي کارا باشد تا از مهارتهاي مديريت کلاس درس بهره بگيرد .
و لازم است که معلمان با شيوههاي مديريت کلاس و مهارتهاي ارتباط با دانشآموز آشنا بوده ، برحسب موقعيت و فضاي کلاس آن را به نحو مطلوب به کار ببندند .
2 - 2 مباني نظري تحقيق
2 - 2 - 1تعاريف مديريت کلاس
با توجه به گستردگي مفهوم مديريت ، تعاريف مختلفي از آن ارائه شده است که ميتوان گفت از لحاظ تاکيد بر روي جنبههاي مختلف کلاس درس متفاوت هستند . برخي تعاريف ، مديريت کلاس را هم معنا با واژه انضباط توصيف کردهاند . چنانکه به بيان کوهن ( 1996 ) مفهوم مديريت آنچنان که در دنياي اقتصاد بکار ميرود بيانگر نقش سرپرستي وکنترل کننده درارتباط با کارکنان است ؛ ازاين رو ميتوان با کميتسامح اين تعريف را در مديريت آموزش و کلاس درس به کاربرد . مديريت کلاس بيشتر يک برنامه انضباطي است که شامل باورها و ارزشها ي معلم ، راجع به انضباط ميشود
( دنيس مور ، 2003 ).
همچنين دويل ( 1986 ) مديريت کلاس را ايجاد و حفظ نظم اجتماعي ، به منظور آرامش و يادگيري بهتر تعريف ميکند . به بيان او اين واژه با اندک خوش بيني برابر با انضباط است « درمان بدرفتاريها و اختلالاتي که درمحيط آموزش رخ ميدهد »